ภาวะสมองเสื่อมเรื้อรังจากการกระทบกระเทือน (Chronic Traumatic Encephalopathy หรือ CTE) เป็นโรคทางระบบประสาทที่เสื่อมโทรมซึ่งเกี่ยวข้องกับการบาดเจ็บที่ศีรษะซ้ำๆ พบได้บ่อยในนักกีฬาที่เล่นกีฬาที่มีการสัมผัสศีรษะ เช่น ฟุตบอล อเมริกันฟุตบอล มวย และฮอกกี้

สาเหตุของ CTE

CTE เกิดจากการบาดเจ็บที่ศีรษะซ้ำๆ ส่งผลให้เกิดโปรตีนผิดปกติที่เรียกว่า tau สะสมในสมอง โปรตีน Tau ทำให้เกิดการอักเสบและทำลายเซลล์ประสาท เมื่อเซลล์ประสาทตาย จะไม่สามารถงอกกลับมาได้ ส่งผลให้เกิดอาการทางระบบประสาทที่หลากหลาย

ปัจจัยเสี่ยงของ CTE

ปัจจัยเสี่ยงสำหรับ CTE ได้แก่:

• ประวัติการบาดเจ็บที่ศีรษะซ้ำๆ โดยเฉพาะการกระทบกระเทือน
• การเล่นกีฬาที่มีการสัมผัสศีรษะ
• การเป็นทหาร
• ประวัติครอบครัวเป็น CTE
• เพศชาย
• อายุที่เริ่มเล่นกีฬาที่มีการสัมผัสศีรษะ

อาการของ CTE

อาการของ CTE อาจแตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับความรุนแรงของโรค อาการทั่วไป ได้แก่:

• ปัญหาความจำ
• ปัญหาการคิด
• ปัญหาการตัดสินใจ
• ปัญหาอารมณ์ เช่น ซึมเศร้า โกรธง่าย
• พฤติกรรมที่เปลี่ยนแปลง เช่น ก้าวร้าว เก็บตัว
• ปัญหาการพูด
• ปัญหาการทรงตัว
• ปัญหาการเดิน
• ปัญหาการนอนหลับ
• ปัญหาการกลืน
• สูญเสียการควบคุมการขับถ่าย

การวินิจฉัย CTE

ปัจจุบัน CTE ยังไม่สามารถวินิจฉัยได้อย่างแม่นยำในขณะที่ผู้ป่วยยังมีชีวิตอยู่ การวินิจฉัยที่ชัดเจนต้องอาศัยการตรวจชันสูตรศพเพื่อดูการสะสมของโปรตีน tau ในสมอง แพทย์อาจใช้เทคนิคการถ่ายภาพสมอง เช่น MRI และ PET scan เพื่อช่วยในการวินิจฉัย

การรักษา CTE

ปัจจุบันยังไม่มีวิธีรักษา CTE การรักษามุ่งเน้นไปที่การจัดการอาการ เช่น

• ยาต้านเศร้า
• ยาต้านจิตเภท
• ยาแก้ปวด
• ยาช่วยนอนหลับ
• กายภาพบำบัด
• กิจกรรมบำบัด
• การบำบัดทางจิต

การป้องกัน CTE

วิธีที่ดีที่สุดในการป้องกัน CTE คือการหลีกเลี่ยงการบาดเจ็บที่ศีรษะซ้ำๆ หากคุณเล่นกีฬาที่มีการสัมผัสศีรษะ ควร:

• สวมหมวกกันน็อคที่พอดีและได้รับมาตรฐาน
• เรียนรู้เทคนิคการเล่นที่ปลอดภัย
• ปฏิบัติตามกฎความปลอดภัย
• แจ้งโค้ชหรือผู้ฝึกสอนทันทีหากได้รับบาดเจ็บที่ศีรษะ
• พักฟื้นอย่างเพียงพอหลังจากได้รับบาดเจ็บที่ศีรษะ